Alles is aan het moderniseren in de wereld. En de mode kan hier natuurlijk niet mee achterblijven. Mode heeft altijd de samenleving en de evolutie weerspiegeld. In de toekomst zal mode worden gevormd door technologische doorbraken en duurzame praktijken. Het is een tijd waarin kledingstukken niet alleen mooi zijn, maar ook functioneel, slim en afgestemd op onze persoonlijke behoeften. Hoewel de mode door de jaren heen veranderd, veranderden de hulpmiddelen om ons te kleden ook. Zo zijn er bijvoorbeeld verschillende digitale kledingapps. Ook zijn er al modellen vervangen door virtuele modellen. Maar waar gaan deze nieuwe ontwikkelingen naartoe?
Hulpmiddelen in de mode
Je kent het misschien wel, apps die je kleding bij elkaar matchen. Superhandig! Met één klik op je telefoon heb je zo je outfit voor de dag gekozen. Misschien heb je het ooit in de film Clueless gezien. Dit was de eerste film waar een digitale kledingkast te zien was. Je zag hier Chèr ( hoofdpersoon) haar kleding bij mekaar matchen met een ‘matchmaker’. Deze matchmaker is een tablet die elk kledingstuk uit haar kast kent en bij elkaar matched. Zo komt er ook wel eens te staan dat iets een ‘mismatch’ is. Oftewel dat bepaalde kledingstukken niet bij elkaar passen. Door deze film werd er steeds meer hiernaar gekeken. Want wat is dit nou precies. Tot dan toe hadden we nog nooit zoiets gezien.
Bedrijf Metail heeft onlangs een online paskamer ontwikkeld. Klanten vullen hun kledingmaten in en zien dan een virtuele pop met een bepaalde outfit aan. Deze outfit kun je delen via social media. Echter is dit nog niet verder ontwikkeld tot een digitale kledingkast zoals Cher’s kledingkast in Clueless. Zou deze digitale kledingkast in de toekomst wel mogelijk worden? En hoe zou dit er dan ongeveer uit komen te zien?
Hierin heb ik me verder verdiept. Ik sprak een expert op het gebied van (digitale) meubels ontwerpen. Zij vertelde me hoe die kast uit de film er mogelijk in de toekomst uit zou kunnen zien. En welke speciale functies de kast allemaal zou kunnen hebben.
‘Ik zie de digitale kledingkast voor me als een kast met een soort scherm erin gebouwd waarmee je kan interacten’, vertelt Madelon. ‘Je kunt aangeven welke kleding je zoekt en tips over bepaalde kledingstukken opvragen. ‘Alles met deze kast gebeurd in elk geval erg automatisch’.
Met deze digitale kledingkast kan je natuurlijk alle kanten op. Je kunt de kast zoveel mogelijk speciale functies geven. Madelon zei hierover: ‘ Je kunt de kast heel persoonlijk maken’. ‘Dit is wat mensen aantrekt. Als je je kledingstijl erin doorvoert en bijvoorbeeld tips geeft wat leuk bij elkaar past qua kleding. Het persoonlijke is wat mensen echt aanspreekt in de digitale kledingkast’.
Madelon vertelde dat er steeds meer vraag is naar meubels die gedigitaliseerd zijn. Mode is een van de oudste industrieën in de wereld. Toch moet ook de mode er nu aan geloven: de robotisering. ‘Als er nog meer vraag naar komt en bedrijven de digitale kledingkast gaan aanbieden denk ik dat dit zeker onze mode-toekomst word’, zei Madelon hierover.
De kast heeft ontzettend veel voordelen: het scheelt je tijd om de kleding uit te zoeken, het scheelt je geld om kleding te kopen die je al bezit en het is duurzamer dat kleding automatisch word gedoneerd. Echter zitten er toch ook wel echt een paar nadelen aan deze kast. Hierover zei Madelon: ‘Er zijn natuurlijk altijd mensen die het zelf willen doen, kleding uitzoeken voor de dag en leuke setjes bedenken om mee te nemen op vakantie bijvoorbeeld. Het is natuurlijk ook een stukje creativiteit die je verliest met deze digitale kledingkast. Je hoeft niet meer na te denken over welke kleuren bij elkaar passen en welke stoffen mooi zijn op elkaar. Dat is wel een nadeel aan de kast. Echter ben ik ervan overtuigd dat alleen mensen die zich er echt in interesseren de kast aanschaffen. Een ander nadeel van de kast kan zijn dat het teveel functies heeft en dat de kast hierdoor onoverzichtelijk word. Toch geloof ik erin dat de kast meer voordelen heeft. Het biedt een extra luxe voor mensen die dit willen’.
De wereld is erg aan het robotiseren. Maar we zijn ook veel bezig met het duurzamer leven. En ondanks dit twee tegenhangers van elkaar zijn denkt Madelon dat de digitale kledingkast toch op bepaalde manieren duurzaam kan zijn. ‘ Je kunt de energie van het digitale natuurlijk zo duurzaam mogelijk maken. Ook kun je er duurzame functies opzetten. Bijvoorbeeld dat kleding automatisch word gedoneerd als je het niet meer past -en-/ of wilt. Of dat als je een item wil kopen en je bezit dit item al dat je dan een melding krijgt dat je dit kledingstuk al hebt en je het dus niet nog één keer moet kopen. Daarin kun je mensen die deze kast bezitten ook bewuster maken van duurzaamheid’, verteld ze.
Robots
Naast deze digitale kledingkast zijn er natuurlijk ook veel andere robotiserende toepassingen in de mode-industrie. Zo zijn er bijvoorbeeld al Sewbots. Dit is een naairobot die zelf T-shirts, schoenen en bijvoorbeeld tassen in elkaar kan zetten. In een korte tijd maken deze robots duizenden items. Er hoeft volgens de producenten maar één persoon op zes Sewbots toezicht houden. Volgens de Tianyuan Garments Company gebruiken zowel Adidas als Armany deze Sewbots al.
Robert Babuska, professor cognitieve robotica aan de TU Delft, verteld in één artikel aan ELLE Magazine dat de variatie in collecties voor robots lastig is. ‘Robots moeten voor elk klusje worden geprogrammeerd. Zoals bijvoorbeeld voor verschillende maten, stoffen en soorten decoraties. Tot noch toe zijn er robots die kunnen naaien en strijken. Dit gebeurd echter nog erg langzaam. Als de robots op lange termijn sneller en handiger worden met bepaalde stoffen zal de capaciteit van de productie omhoog schieten in de kledingfabrieken’, verteld Robert.
‘Een robot is uit zichzelf niet creatief. Dus de creaties die robots kunnen maken komen voort uit voorgeprogrammeerde creativiteit’, verteld Monique van Heist ( modeontwerper).
AI vorm: ChatGPT
ChatGPT is een vorm van Artificial Intelligence. Dit model van kunstmatige intelligentie is gespecialiseerd in het voeren van ‘echte gesprekken’ met bezoekers. Door middel van onderzoeken kan het conclusies trekken voor ideeën die speciaal voor jou worden bedacht en tips, op deze manier heb je dus je eigen modestylist. Klik je vaak een gele trui aan? Dan krijg je voorstellen in het geel van de merken die jij het meest heb bezocht. Kies je meestal voor een mom jeans in plaats van een high-waist jeans? Dan krijg je een linkje met soortgelijke aanraders die ook zijn voorzien van een toevoeging van accessoires en schoenen om de look af te maken. Ook leert AI via jouw social media, of dat van de sites, op welke manier je jou het beste kunt aanspreken. Super handig, maar stiekem ook best een beetje eng.
Je kunt de ChatGPT verschillende persoonlijke en specifieke vragen stellen wat betreft kleding. Als voorbeeld: ‘Ik zoek een goede outfit om met de bus te reizen voor warm weer en hierna voor een gala.’ Dan komt AI met verschillende items en ascesoires. De kunstmatige intelligentie komt dan met een onderbouwing die het zelf bedacht heeft.
Schoonheid die AI ziet
AI kan schoonheid herkennen als het voorgeprogrammeerd is.
Dat betekent dat je zelf instelt wat jij vind dat schoonheid is en dat de AI dit herkent. Echter kan de AI niet uit zichzelf schoonheid herkennen.
Modeontwerper Willie Norris heeft samen met kunstenaar Zak Krevitt voor de lente/zomercollectie van het jaar 2023 een lookbook gecreëerd met kunstmatige intelligentie. Kunstenaar Zak had inmiddels al vele beelden door AI laten maken. In een artikel met Vogue vertelde de kunstenaar en modeontwerper dat ze van het begin van het fashionseizoen alles hadden bijgehouden. Wat de trends destijds waren, welke items goed verkochten etc. Nadat zij dit een tijdje hadden bijgehouden hebben ze de gegevens hiervan ingevoerd in de AI. De kunstmatige intelligentie heeft toen tien fashionlooks gemaakt op basis van de ingevoerde gegevens van kunstenaar Zak en modeontwerper Norris. Zak legt uit dat ze de AI in kleine stapjes elke keer iets nieuws leerde. Bij elke stap komen er pixels bij, dit gebeurd op basis van de nieuwe gegevens die je de kunstmatige intelligentie geeft. AI trekt als het ware lijnen tussen de pixels hoe het denkt dat het zou kunnen kloppen. En dit is dus hoe AI trends en mode herkent. Dit werkt ook hetzelfde met schoonheid. Je kunt voorprogrammeren wat schoonheid is. Echter is dit een kwestie van smaak. Wat de ene persoon als schoonheid ziet kan voor de ander totaal niet het geval zijn. Er zijn wel onderzoeken gedaan naar het ‘perfecte gezicht’. Bij het gezicht gaat het om de perfecte verhoudingen van de neus, lippen, wenkbrauwen, ogen en de kin. In het Design museum in Den Bosch staat hier een perfect voorbeeld van namelijk model ‘Shudu’. Dit is een virtueel model met het perfecte gezicht.
Voor en nadelen van AI
Kunstmatige intelligentie is goedkoop en makkelijk om mee te experimenteren. Het kan modeontwerpers in de toekomst gaan veranderen. AI zal het de modeontwerpers niet gaan vervangen in de toekomst maar juist gaan ondersteunen. Echter krijg je wel het probleem als elke bedrijf in de toekomst AI zou gebruiken voor het ontwerpen van kleding dat iedereen er natuurlijk hetzelfde bijloopt, super saai..
Maar de kunstmatige intelligentie in de mode heeft natuurlijk ook veel goede kanten. Zo is het namelijk erg duurzaam. Doordat je alles voorprogrammeert gooi je veel minder/ niks weg dit scheelt veel verspilling van kleding.
De AI heeft ook een negatieve kant. Als robots de mode industrie namelijk zouden overnemen, worden veel mensen werkloos. In landen als Bangladesh bijvoorbeeld. De mode industrie is de grootste inkomstsector hier. Als dit wegvalt zitten veel mensen zonder inkomen.
AI fashion week
Op 20-21 april 2023 is de eerste AI fashionweek gehouden in New York. Dit was voor AI modeontwerpers de perfecte gelegenheid om te shinen. De intentie van deze fashionweek was om aan het publiek te laten zien hoe bijzonder mooi het is dat de mode-industrie en de technologie wereld samen komen. Matthew Drinkwater is het brein achter deze eerste AI fashion week. Matthew zei in een artikel met AI fashion week: ‘Het is de wijze hoe je een item maakt, hoe je het de wereld presenteert en de manier waarop je het item laat zien wat nu veel sneller en makkelijker kan met de allernieuwste technologieën. De uiteindelijke items van kunstmatige intelligentie en van menselijke ontwerpers zijn anders. Toch is het verschil van het proces van de AI en de mens helemaal niet zo groot. Door het verzamelen van veel informatie worden er verschillende patronen gemaakt. Bij het ontwerpen van nieuwe items word deze informatie toegepast.
