Het was oudjaarsavond. De lucht kleurde prachtig rood en geel, maar beneden stonden de ambulances. Voor sommigen is vuurwerk namelijk een feestelijke traditie, voor anderen een jaarlijks drama. In 2024 was er een record met inkopen van vuurwerk. Noch blijf ik overal om me heen verschillende meningen horen of vuurwerk nou moet blijven of verboden moet worden. Gerda, die al jaren hoopt dat er een verbod komt en Ricardo, die elk jaar traditiegetrouw honderden euro’s de lucht in schiet vertellen hun meningen hierover.
Argumenten vóór een verbod:
Veiligheid: Jaarlijks zijn er honderden gewonden, soms met blijvende schade. Zo gaat er geen nieuwjaarsdag voorbij waar de kranten niet vol staan met ongevallen met vuurwerk. Kinderen die letsels hebben opgelopen, gebouwen die kapot zijn. Zelfs mensen die gestorven zijn aan het aansteken van vuurwerk. Zo loopt ongeveer 25% van de vuurwerkslachtoffers oogschade op. Bij sommige gevallen leidt dit zelfs tot blindheid. Dit kan komen doordat er illegaal vuurwerk word gehaald en dit vaak krachtiger is dan verwacht. ‘’Ik snap niet dat je je leven op het spel kan zetten voor een knalletje’’ verteld Gerda. ‘’ De jongeren die andere mensen bekogelen zijn het ergste. Ik durf met oudjaarsavond het huis niet meer uit.’’
Overlast: Vuurwerk kan best veel overlast veroorzaken, zeker als het knal vuurwerk is. Dit kan erg eng zijn voor dieren maar ook voor de ouderen of kinderen die niet tegen knallen kunnen. Daarbij kan het ook een onveilig gevoel oproepen bij diegene die bang zijn voor de knallen. ‘’Mijn honden zitten rillend en hijgend de gehele dag onder de bank wachtend tot de knallen stoppen. Elk jaar weer dit gedonder met vuurwerk’’ Verteld Gerda. ‘’Ik begrijp dat het voor mensen een speciaal moment is van het jaar, maar denk aan de oudere, honden en kinderen waneer je zo’n knaller afsteekt’’
Milieu: Bij het afsteken van vuurwerk komt een enorme hoeveelheid fijnstof vrij. Dit zorgt voor een piek in luchtvervuiling op 31 december en 1 januari, wat slecht is voor de gezondheid van mensen en dieren. Bij een gemiddelde jaarwisseling wordt evenveel fijnstof geproduceerd als door alle wegverkeer in Nederland in drie maanden. Daarbij bevat vuurwerk veel schadelijke stoffen.
‘’Het vuurwerk dat in één nacht wordt afgestoken, verpest wekenlang de luchtkwaliteit. Als ik met nieuwjaars dag naar buiten ga, ligt er overal resten van vuurwerk. Half opgebrande potten van siervuurwerk of de restjes van rotjes. Het afsteken vinden ze allemaal leuk, maar opruimen? Ho maar.’’ Gerda gaat elk jaar op nieuwjaardag de straten rond met een prikker en vuilniszak om de resten vuurwerk op te ruimen. ‘’als ik het niet doe, wie dan wel?’’
Argumenten tegen een verbod
Traditie en cultuur: Vuurwerk is diepgeworteld in de Nederlandse traditie van Oud en Nieuw. Voor veel mensen is het een manier om het oude jaar feestelijk af te sluiten en het nieuwe jaar met een knal te beginnen. Het afsteken van vuurwerk symboliseert vreugde, saamhorigheid en het verjagen van kwade geesten, een gebruik dat al eeuwenoud is. Net zoals kerstbomen bij Kerstmis horen, maakt vuurwerk voor velen deel uit van het vieren van Oud en Nieuw. ‘’ ik vind het altijd zo leuk als het gehele dorp komt kijken naar mij vuurwerk’’ zegt Ricardo ‘’Buren die ik normaal nooit spreek komen naar me toen en maken een praatje, het brengt ons samen’’
Effectiviteit van een verbod
Een vuurwerkverbod betekent niet automatisch dat de problemen verdwijnen. Bij een verbod zullen veel mensen overstappen op illegaal vuurwerk. Dit is vaak krachtiger en gevaarlijker dan legaal vuurwerk, wat de risico’s juist kan verhogen. ‘’ het is een feest die ze mij niet gaan afpakken, hoe je het wendt of keert. Je kan het overal kopen, als ze het verbieden kopen we het wel in Duitsland of België en steken we het af. Verbieden houdt mij niet tegen’’ verteld Ricardo ‘’het verbieden maakt het alleen maar aantrekkelijker voor sommige mensen. Zeker jongeren die het stoer vinden om de regels te overtreden’’
Met aangepaste regels kan het veilig
Het verbieden van vuurwerk is misschien meteen een drastische maatregeling. Voor dit zou worden ingevoerd kunnen we kijken naar andere oplossingen. ‘’Het is natuurlijk gekken werk als jongeren mensen gaan bombeerden door heel Nederland. Ik zou er een certificaat aan vast maken. Van een bepaalde leeftijd je die mag halen en je moet betalen om die te halen. Zo haal je de echte liefhebbers eruit, die het er voor over hebben. Deze mensen kunnen dan elk jaar veilig hun vuurwerk afsteken’’ Verteld Ricardo.
‘’Daarbij, ik ben een echte liefhebber van vuurwerk. Ik ruim zelf mijn bende op. Alle mensen die echt van vuurwerk houden die ik ken, doen dat ook. Diegene die je bombarderen met rotjes zijn vaak degene die alles laten liggen.’’ Door er een certificaat aan vast te maken zouden minder mensen het nut erin zien om deze te halen. zo zou er minder vuurwerk worden afgestoken, minder vervuiling en de veiligheid gaat omhoog. Is Ricardo van mening.
Conclusie:
De vraag of vuurwerk verboden moet worden, roept veel verschillende meningen op. Aan de ene kant zijn er mensen die vinden dat vuurwerk te veel schade veroorzaakt, gevaarlijk is en slecht voor het milieu. Aan de andere kant zijn er mensen die het vuurwerk een mooie traditie vinden en het niet willen missen tijdens Oud en Nieuw. Een complete afschaffing zou misschien dan niet de meest ideale oplossing zijn.
De echte vraag is dus niet of vuurwerk helemaal verboden moet worden of niet, maar hoe we een manier vinden om veilig en verantwoord van het vuurwerk te genieten, zonder dat het schadelijk is voor mensen, dieren of het milieu.