De kunst van anonimiteit en geheimzinnigheid

Het houdt ons allemaal dagelijks bezig wat er nu gaande in Israël en Palestijn. Al decennialang lopen de spanningen steeds hoog op tussen twee landen, maar nu is toch echt oorlog uitgebroken. Meer dan honderden slachtoffers zijn er gevallen. Maar het is ook nog steeds gaande tussen Oekraïne en Rusland de rust is daar nog steeds niet teruggekeerd. Maar iemand die door zijn kunst een klein beetje rust probeert te schenken is de Engelse kunstenaar Banksy. In November 2022 plaatse de artiest op sociale media dat hij een muurschildering had gemaakt in de Oekraïense stad Borodjanka. Waar hij een muurschildering had gemaakt van een danseres op de een gebombeerd gebouw. Het maakte veel los in de media maar wie is toch deze kunstenaar en wat zijn zijn motieven?

Girl with Balloon

Een van de bekendste werk van Banksy is wel het werk ‘Girl with the balloon’ waar hij verschillende versie op heeft gemaakt. Zijn eerste versie en ook zijn eerste werk heeft hij ongeveer rond 2002 gemaakt in London, waarbij hij de tekst plaatste “There is always hope”. Op het kunstwerk is een meisje te zien met een ballon die wegvliegt uit haar handen. In 2005 maakte hij een versie hier op een muur tussen Israël en Palestina. Hij heeft ook nog een versie gemaakt met een Syrisch meisje geïllustreerd in 2014 om zijn steunbetuiging te geven voor de Syrische burgeroorlog. In 2018 liet hij het schilderij veilen met zijn versie hij heeft gemaakt in 2006. Deze veiling liep alleen iets anders dan gepland namelijk toen de koper hem had gekocht voor 1,2 miljoen. Werd het kunstwerk door de automatische papierversnipperaar gehaald. Zoiets gebeurde nog nooit eerder op een veiling en kreeg zo ook zijn nieuwe naam ‘Love is in the bin’. Waardoor het kunstwerk nog meer geld waard werd en in 2021 opnieuw werd geveild en maar liefst 22 miljoen voor werd betaald. En zo dus ook het duurste schilderij van Banksy ooit.

Zijn werk

Hij is begonnen als een graffiti artiest waarbij hij al zijn werk zelf ter plekke maakte, dit begon al in 1990. Maar dit bracht hem al vrij snel in de problemen want de politie zat hem op zijn hielen. Hij wist te beweren dat hij zelfs een keer onder een treinstel heeft moeten schuilen omdat hij achterna werd gezeten door de politie. Toen is hij overgestapt naar het gebruiken van sjablonen want dat kostte hem nou eenmaal minder werk om zijn kunst af te maken. Gedeelte werk van hem werd weghaalt want hij had nou eenmaal geen vergunning en de gemeente wilde geen uitzonderingen maken voor zijn werk. Zijn karakteriserende werk werd omschreven als pakkende en humoristische beelden, in combinatie met een slogan erbij. Zijn boodschap is dan ook pacifistisch, antikapitalistisch, staat kritisch tegenover gevestigde orde maar pleit tegelijkertijd ook voor vrijheid. Dit toverrecept zorgt ervoor dat de Britse kunstenaar erg populair werd. Op zijn illustraties zijn voornamelijk dieren en mensen. Maar zo heeft hij ook stickers, sculpturen en cd-hoesjes ontworpen. Ook bracht hij meerdere boeken uit met zijn kunstwerken erin te zien. Hier onder een aantal van zijn opmerkelijke stunts.

  1. Kissing Copper

Banksy schilderde in 2004 op de muur van ‘The prince Albert’ pub in Brighton, twee levensgrote zoenende politiemannen. Ondanks dat hij nooit heeft bevestigd wat de achterliggende gedacht was van dit kunstwerk speculeerde veel mensen dat het ging om het accepteren van de LGBTIQ-community. Het is een van zijn meest bekende werk en is daarom ook gekozen als het meest iconische kunstwerk in The Other Fair in London.

2. Rage, the flower Thrower

In Jeruzalem werd dit kunstwerk gemaakt met een diepe betekenis. Op de schildering is een man met bedekte gezicht uit woede iets wilt gooien. Hij heeft een bos bloemen in zijn handen die symboliserend staan voor hoop op een oplossing voor conflicten. Het was een stille boodschap voor de onrust in het Midden-Oosten.

3. Nalpalm Girl

Dit kunstwerk is geïnspireerd op een iconische foto uit de Vietnamoorlog, waarin jonge kinderen te zien zijn die van een aanslag vluchten. Banksy heeft Mickey Mouse en Ronald McDonald getekend die beide de hand vasthouden van het jonge meisje. Zoals bij vele werken is de betekenis nog steeds onduidelijk, maar je kan hem op verschillende manieren interpreteren. Leiden deze Amerikaans iconen het meisje naar veiligheid? Of is het kritiek op het kapitalisme?

4. Show me the Monet

Dit is een ander kunstwerk dat we gewend zijn van de schilder. Het is een zeldzaam volledig uit de handgeschilderd schilderij. Banksy gebruikte als inspiratie de Japanse watertuin van Claude Monet. Maar dan met een eigen twist eraan want in het water zijn winkelwagentjes te zien. Ook is er een pion geschilderd op het doek. Dit was zijn protest tegen milieuvervuiling. Het kunstwerk werd in 2020 werd 7,5 miljoen pond geveild.

5. Union Jack stab vest

Glastonbury is een van de bekendste festivals ter wereld. Het wordt jaarlijks gehouden in Engeland met de grootste artiesten. In 2019 stond de Engelse rapper Stormzy als hoofdact op het podium met een wel heel bijzondere outfit. Hij droeg namelijk een kogelvrij/steekwerend vest aan met de Britse vlag erop, ontworpen door Banksy. De artiest plaatste op zijn Instagram een foto met de rapper met de tekst eronder: ‘Ik heb een op maat gemaakt steekwerend vest gemaakt. En ik dacht wie kan dit zou dit kunnen dragen? Stormzy op Glastonbury’.

Maar wie is nou Banksy?

We hebben flink wat kunstwerken voorbij mogen zien komen van de Britse kunstenaar. Maar wie zit er nou eigenlijk verscholen achter de naam Banksy. Zijn identiteit blijft op de dag van vandaag een groot vraagteken, toch zou zijn echte naam ‘Robert’ of ‘Robin Banks’ zijn. Hij zou geboren zijn in 1973 en hij zou dan nu vijftig jaar oud zijn. Volgens wetenschappers van de Queens Mary Universiteit in London zou toch zijn echte naam Robin Gunningham zijn. Er wordt veel gespeculeerd wie nou deze man is. Zo wordt er ook beweerd dat het de zanger van de band ‘Massive Attack’ Robert del Naja zou zijn. In een podcast interview met Goldie versprak hij zich met een uitspraak over Banksy: “Met alle respect naar Robert, ik vind dat hij een briljante artiest is.” Wat dan zou wijzen naar Robert del Naja, kunstwerken zouden verschijnen op plekken waar ze langs kwamen met hun tour en dat bleek volgens sommige geen toeval te zijn.

Ondanks dat zijn identiteit nog steeds niet bekend is. Hoopt men nog van vele kunstwerken te mogen genieten. Het geeft de wereld een stukje genot door middel van zijn niet toegelichte kunst. En hij geeft ons dan ook de vrijheid om het je eigen invulling te geven. Waardoor Banksy zijn kunst voor iedereen een persoonlijke betekenis heeft. Wie of wat deze Engelsman is dat maakt niet uit, we genieten er toch wel van, met of zonder gezicht.