Van Keltische Traditie tot Griezelfeest: De Opkomst van Halloween

Halloween is tegenwoordig niet meer weg te denken uit de Nederlandse feestkalender. Het feest, dat op 31 oktober gevierd wordt, is vooral bekend om zijn griezelige verkleedpartijen, uitgeholde pompoenen en trick-or-treating. Maar hoe is Halloween eigenlijk ontstaan en hoe heeft het zijn weg naar Nederland gevonden?

Oorsprong van Halloween

De wortels van Halloween gaan meer dan 2.000 jaar terug en zijn te vinden in het Keltische festival Samhain, dat vooral in Ierland, Schotland en het Verenigd Koninkrijk werd gevierd. Voor de Kelten markeerde Samhain het einde van de oogsttijd en het begin van de winter. De Kelten geloofden dat op deze avond de grens tussen de wereld van de levenden en de doden vervaagde, waardoor geesten en andere bovennatuurlijke wezens vrij rond konden dwalen. Om zichzelf te beschermen, verkleedden mensen zich in dierenvellen of droegen maskers om kwade geesten af te schrikken. Ook werden er grote vuren aangestoken om de zielen van de overledenen te verwelkomen.

Met de opkomst van het christendom werd Samhain gecombineerd met Allerheiligen (1 november) en Allerzielen (2 november), dagen waarop de overledenen werden herdacht. De avond ervoor, ‘All Hallows’ Eve’, werd later verbasterd tot ‘Halloween’.

De weg naar Amerika

Halloween zoals we het nu kennen, is sterk beïnvloed door de Amerikaanse cultuur. In de 19e eeuw emigreerden veel Ieren en Schotten naar de Verenigde Staten, waarbij ze hun tradities meenamen. In de Verenigde Staten groeide Halloween uit tot een feest voor jong en oud, waarbij het uitdelen van snoep, griezelige kostuums en versierde huizen centraal kwamen te staan. Films, series en popcultuur droegen verder bij aan de populariteit van het feest en maakten het tot een waar spektakel.

Halloween in Nederland

In Nederland was Halloween lange tijd niet meer dan een ‘exotisch’ fenomeen dat vooral in films en televisieseries voorbij kwam. Pas vanaf de jaren negentig begon Halloween hier voet aan de grond te krijgen, mede dankzij de invloed van de commerciële sector. Winkels speelden in op de populariteit van het griezelfeest door pompoenen, kostuums en decoraties aan te bieden. Ook pretparken zoals Walibi Holland met hun Halloween Fright Nights en het jaarlijkse Halloween-evenement in Toverland hebben het feest helpen populariseren.

Steeds meer kinderen gaan tegenwoordig verkleed langs de deuren voor trick-or-treating, met name in buurten waar het feest actief wordt georganiseerd. In sommige wijken worden zelfs speciale ‘spookroutes’ uitgezet. Daarnaast zijn Halloween-feesten en thema-evenementen in cafés, clubs en pretparken steeds gebruikelijker geworden.

Negen kijktips voor jouw Halloween

Halloween (1978)

  • Waarover gaat het: De film volgt seriemoordenaar Michael Myers, die na 15 jaar ontsnapt uit een psychiatrische inrichting en op Halloween-nacht op jacht gaat.
  • Waarom kijken: Een klassieker die de ‘slasher’-film op de kaart heeft gezet. De spanning en iconische muziek zorgen voor een huiveringwekkende sfeer.

Hocus Pocus (1993)

  • Waarover gaat het: Drie heksen uit Salem worden per ongeluk tot leven gewekt op Halloween-avond en proberen hun jeugd terug te krijgen door kinderen te betoveren.
  • Waarom kijken: Een leuke familiefilm met humor, avontuur en een vleugje magie. Perfect voor een griezelige maar niet te enge filmavond.

The Nightmare Before Christmas (1993)

  • Waarover gaat het: Jack Skellington, de koning van Halloween Town, ontdekt Christmas Town en probeert het kerstfeest op zijn eigen manier te vieren.
  • Waarom kijken: De stop-motion animatie en unieke verhaallijn maken het een prachtige film die zowel voor Halloween als Kerstmis geschikt is.

Thanksgiving (2023)

  • Waarover gaat het: Nadat een Black Friday-rel in een tragedie is geëindigd, terroriseert een mysterieuze man op Thanksgiving de plek Massachusetts – de geboorteplaats van de beruchte feestdag.
  • Waarom kijken: Een unieke mix van horror en zwarte humor, perfect voor liefhebbers van slasher-films met een twist.

The curse of Bridge Hollow (2022)

  • Waarover gaat het: Een vader en zijn dochter moeten samen vechten tegen Halloween-decoraties die tot leven komen en hun stad bedreigen.
  • Waarom kijken: Met een mix van humor en actie biedt de film perfect vermaak voor het hele gezin tijdens Halloween.

Coraline (2009)

  • Waarover gaat het: Een jong meisje ontdekt een alternatieve wereld achter een geheime deur, die griezelig genoeg een perfecte spiegel van haar eigen leven is, maar met sinistere bedoelingen.
  • Waarom kijken: De film is visueel prachtig en weet een perfecte balans te vinden tussen een kinderverhaal en een creepy sfeer.

Hubie Halloween (2020)

  • Waarover gaat het: Ondanks zijn toewijding aan zijn geboorteplaats Salem (en de Halloween-viering), is Hubie Dubois een figuur van spot voor de bewoners. Maar dit jaar gaat er iets mis in de nacht en het is aan Hubie om Halloween te redden.
  • Waarom kijken: Hubie Halloween” biedt een grappige en hartverwarmende kijk op Halloween, met Adam Sandler die de kijker weet te vermaken met zijn kenmerkende humor.

Trick ‘r Treat (2007)

  • Waarover gaat het: De film bestaat uit vijf verhaallijnen die zich allemaal op dezelfde Halloween-avond afspelen en draaien om griezelige gebeurtenissen en legenden.
  • Waarom kijken: Perfect voor Halloween omdat het verschillende aspecten van het feest viert en tegelijk angstaanjagend en leuk is.

“Fear Street” Trilogie (2021)

  • Waarover gaat het: Deze trilogie volgt een groep tieners die de eeuwenoude vloek van hun stad proberen te doorbreken, waardoor ze worden geconfronteerd met verschillende gruwelijke moorden.
  • Waarom kijken: De trilogie biedt drie verschillende tijdsperiodes met elk een eigen horrorstijl, variërend van ’90s slasher tot ’70s horror en ’60s hekserij.