Het klimaat is een veelbesproken onderwerp, vooral de afgelopen jaren. Maar wat houdt klimaatverandering nou precies in en waarom is het belangrijk dat we dat tegengaan?
Wat is klimaatverandering?
Klimaatverandering heeft grote gevolgen voor de mens, natuur en milieu. Extreem weer komt vaker voor, de zeespiegel stijgt en milieuorganisaties luiden de noodklok. Een veranderend klimaat heeft ook invloed op onze veiligheid. De wereld verslechtert steeds meer en al helemaal als we er niks aan doen.
Het blijkt dat ongeveer 80% zich minstens lichtelijk zorgen maakt over klimaatverandering en ongeveer 70% van de kinderen en jongeren maakt zich zorgen om het klimaat.
Waarom we actie moeten ondernemen
Klimaatverandering heeft drastische gevolgen voor de gehele mensheid en aarde. Noor van den Berg, medewerker en activist bij klimaatorganisatie Urgenda, maakt zich ernstig zorgen. Vooral voor toekomstige generaties, al zijn de schadelijke effecten nu al zichtbaar en voelbaar. Bosbranden in Australië, grote overstromingen in China en India, hittegolven, een toenemende mate van infectieziekten en een stijgende zeespiegel. ‘’Ik ben heel bang dat de tweede helft van deze eeuw dusdanig ongezellig wordt, dat ik zelfs misschien geen kinderen op de wereld wil zetten’’, zegt Noor.
De aarde warmt in hoog tempo op, waardoor de ijskappen smelten, de zeespiegel stijgt en weerpatronen veranderen. Uiteindelijk leidt dat tot voedselschaarste, uitsterven van dieren en planten, drinkwatertekorten en uiteindelijk: oorlog en mensen die massaal op de vlucht slaan. ‘’Dat willen we met Urgenda voorkomen en daarom doen we wat we doen’’, zegt Noor.
Het risico van klimaatverandering is dat ecosystemen zodanig bedreigd worden dat ze dreigen in te storten. Als we eenmaal die grens bereiken en voorbij het tipping point zijn, dan is er geen weg meer terug. Om een voorbeeld te geven: de smelting van de ijskappen. Als er eenmaal een bepaald percentage van de ijskappen gesmolten is, dan is de kans om de rest van de ijskap te behouden ongeveer 0, ook al zouden we op dat moment niks meer uitstoten en zou de aarde niet verder opwarmen. Dat komt omdat er dan processen in gang gezet zijn die niet meer te stoppen zijn, zoals het smelten van het ijs van onderaf en extra snel smelten van de ijskappen doordat het vrijgekomen zeewater extra zonlicht weerkaatst. ‘’Deze tipping points houden dus in dat als we het rampscenario willen voorkomen, we op tijd moeten ingrijpen’’, zegt Noor.
Als we voorbij die cruciale kantelpunten komen, dan is kans groot dat we in de toekomst massaal moeten verhuizen door bijvoorbeeld wateroverlast of bosbranden. ‘’Ik denk zeker dat er in de toekomst gebieden op aarde zullen zijn die in meer of mindere mate onbewoonbaar zullen worden. Dat zal in Europa minder snel het geval zijn, maar grote delen van Afrika zullen in de tweede helft van de eeuw zo droog worden, dat er geen landbouw meer mogelijk is en dat drinkwater ongelooflijk schaars wordt. Ik denk wel dat een heleboel mensen dan op de vlucht gaan slaan, want er is geen alternatief”, vertelt Noor.
Wat doet Urgenda?
Urgenda is de organisatie voor innovatie en duurzaamheid die Nederland samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren sneller duurzaam wil maken. ‘’Dat doen we aan de hand van onze visie voor 2030 (100% duurzame energie) met een concreet actieplan en allerlei verschillende projecten’’, zegt Noor. Het uitgangspunt van onze visie in het streven naar een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem in 2030, zonder gebruik te maken van olie, kolen en gas en dus zonder CO2 uitstoot. ‘’Dit doen we allemaal uiteindelijk omdat we ons ernstig zorgen maken over klimaatverandering’’, vertelt Noor.
Oplossingen tegen klimaatverandering
‘Klimaatorganisaties zoals Organisatie Urgenda zijn ervan overtuigd dat wij als mens de dreiging van klimaatverandering kunnen bestrijden en een veiliger, gezondere en meer veerkrachtige toekomst voor mens en natuur kunnen opbouwen. Ze hebben de kennis en de technologie om onze impact op het klimaat te verminderen en de druk op ’s werelds meest kwetsbare plaatsen, mensen en dieren te verlichten. ‘’We moeten het gewoon nu gaan doen”. Noor stelt de volgende oplossingen voor:
1. Minder elektriciteit uit steenkool en gas. Vermindering van de hoeveelheid elektriciteit die wordt opgewekt uit steenkool en gas.
2. Meer wind en zonne-energie. Uitbreiding van de hoeveelheid elektriciteit uit schone, hernieuwbare energiebronnen zoals zon en wind.
3. Ontbossing voorkomen en herbebossing.
4. Ander veevoer. Het gebruiken van ander veevoedersoorten kan de bijdrage van de landbouw aan de klimaatverandering helpen verminderen.
5. Versnelling van de ontwikkeling van emissiearme technologie. Bijvoorbeeld elektrische auto’s.
6. Toekomstbestendige landbouw. Voedsel produceren in balans met de natuur.
Samen sterker
”Ik besef heel goed dat mijn generatie de eerste is die echt serieus de gevolgen van ingrijpende klimaatverandering gaat ondervinden en tegelijkertijd de laatste is die er nog iets aan kan doen voordat kritische ‘tipping points’ bereikt worden. Met het communicatieteam proberen we mensen te doordringen van de ernst en urgentie van het klimaatprobleem en ze tegelijkertijd te laten zien dat het wél kan. Met een crisisaanpak en een enorme versnelling kunnen we onze planeet leefbaar houden, voor onszelf, maar ook voor iedereen die nog na ons komt’’, vertelt Noor.
Slimmer energie opwekken en klimaat bewuster leven en werken. Samen maken we Nederland steeds duurzamer. De overheid, veel burgers en organisaties dragen hun steentje al bij, maar er moet nog veel gebeuren om de afgesproken CO2-doelen te behalen. Wij als mensen moeten er veel meer aan doen, want wij zijn de oorzaak.
